بعد
ازچهار سال که از دوران دانشجویی ام گذشت.امسال باری دیگر دلم هوای دانشگاه کرد.
امتحان دادم و باز دانشگاه یزد قبول شدم یک روز استاد درس مرجع شناسی از ما خواستند در مورد دوران کارشناسی
بنویسیم و من اینگونه نوشتم:
همه چیز
عوض شده است. همه چیز کلی فرق کرده است. خصوصیت زمان این است که همه چیز را تغییر میدهد.حتی گاهی
ممکن است فضای دانشگاه را جا به جا کند. اما من فکر می کنم هنوز همان انسان هستم.
همان کسی که آفتاب مهرماه 1387 را از لابه لای سقف های حصیر ی علوم انسانی می
پایید و راهی را می پیمود که انتهایش کلاس 228 بود. در دلم آشوبی از دانستن و
ندانستن، از اضطراب و شوق و خواستن بود. من باید خود را به ثبت می رساندم برای
مردمی که همه ی فکرشان چشمشان است و همه ی چشمشان فکر.
باید
خود را ثابت می کردم. برای مردمانی که اگر نوش نبودند تا دلت بخواهد نیش بودند و
سراسر وجودم پر بود از زخم های نتوانستن.
-نکن تو
با این حال و وضع نمی توانی.
-کسی که
توقعی از تو ندارد.
دلم می
خواست بخوانم و ثابت کنم اما...
درست
مثل الان، اولین کلاس دوران کارشناسی هم آیین نگارش و ویرایش بود و من در آن کلاس
آموختم ویرایش کنم زندگانی ام را و نگارگر خوبی ها باشم.
شاهنامه
را خواندیم و فهمیدم ممکن است با همه ی این احوال «شکست خورده» باشم. «شکست خورده
ای پیروز»(1). آری باید پیه همه چیز را به تن نزارم بکشم. ممکن است با همه ی این
احوال باز هم کسانی که کم هم نیستند تو و عقایدت را به سخره گیرند. اما تو باید
آنها را حتی برای همه ی عمرت تحمل کنی. آن وقت روزگار تو را «شکست خورده ی پیروز»
زندگانی ات می نامد.
سعدی
خواندیم. این اسطوره ی شعر و این نگارگر کلام و خیال، این استاد شاعر و شاعر
استادکه زیور سخن را به درجه ی اعلاء رسانده و دیوانش پر از آرایه های بدیعی و
معانی و بیان است.گلستان و بوستانش را خواندیم و فهمیدیم که شب و روز باید تلقین و
تکرار کرد و مغز دماغ بردو دود چراغ خورد.
آرایه های بدیعی و معانی بیان را نیز یاد
گرفتیم. تا به تای این ها، من هنوز غرق در آرزوی دیرینه ام بودم: اینکه انسانها از
دریچه ی چشمانشان مرا به حقارت نظر نکنند و برای اندیشه هایم ارزش نه؛ اندک
اعتباری قایل باشند. شاید به همین خاطر بود که با تلاش زیاد مدیریت «نشریهای
فرهنگی -ادبی» را بر عهده گرفتم . نامش را «گل بیز » گذاشتم و گل بیز چهار ساله
شد. اما گل بیز چهار ساله هم نتوانست مرا به آرزوی بیست و چند ساله ام برساند.
عربی خواندیم. قرآن را، کلام الهی که سراسر نور
و شور و شعور است و نهج البلاغه، کلام علی علیه السلام این مرد درد و این یگانه ی
تاریخ که در واژه ها نمی گنجد و او را «صدای عدالت انسانی»(2) خواندند.
و خلاصه
عرفان و مولانا و حافظ خواندیم و فهمیدم:
نیست امید صلاحی ز فساد ای حافظ چون که تقدیر چنین بود چه
تدبیر کنم(3)
من همان
انسانم ، با همان آمال وآلام ، با همان سودا و عشق، با همان ...
نه هیچ
وقت نمی توانم آن انسان باشم،آن انسان بمانم و آن انسان بمیرم... نه نمی شود...
هفت سال
و چند روز از آن انسان می گذرد و او چون شهریار خطاب به آن کوه آرزوی دست نایافتنی
اش می گوید:
حیدر بابا،
دلت زغم آزاد باد وشاد
عیشت زسازگاری دوران به کام باد
اغیار و
یار را چو به کویت گذر فتاد
گو: شهریار من گله از یار می کند
عمریست غم به روی غم انبار می کند(4)
احساس
می کنم این همه کافی باشد برای آن همه سؤال. سؤال هایی که هر جا می روی با شنیدن
نام «زبان و ادبیات فارسی» می شنوی، چرا هایی که اگر بخواهی جوابگوی آنها باشی
زمانه به رویت لبخندی تمسخرآمیز می زند که گویی حرف بی ربطی بر زبان آوردی.
من
ادبیات خواندم و احساس می کنم اگر هزاران بار دیگر به عقب باز گردم باز هم همین
راه را خواهم پیمود و هر بار عشقم به آن بیشتر از گذشته می شود. چرا که آمیزه ای
از شور و عشق و عرفان و قرآن را در آن می توانی به نظاره بنشینی.می توانی پا به
عرصه ی زیبای خیال بگذاری و دور از همه ی ملال ها به آمال دست نایافته ات دست پیدا
کنی و اصلا می توانی قهرمانی باشی زندگانی ات را...
پنج
هفته ای که گذشت
نمی
دانم یا دانشگاه با من نساخت یا من با دانشگاه....
سرانجام
در طی قرارداد 5+1 من راه خود را از دانشگاه جدا کردم و به این نتیجه رسیدم:
ما جامه
نمازی به سر خم کردیم وز
خاک خرابات تیمم کردیم
شاید که
در این میکده ها دریابیم
آن عمر که در مدرسه ها گم کردیم(5)
1.اصطلاح
شکست خورده ی پیروز را دکتر محمد علی اسلامی ندوشن در کتاب «ایران را از یاد
نبریم» در وصف ناصر خسرو و بویژه حکیم طوس به کار برده اند.
2.«صدای
عدالت انسانی» نام کتابی از جرج جرداق نویسنده ی مسیحی در وصف علی علیه السلام.
3.دیوان
حافظ صفحه472
4.دیوان
شهریارصفحه1010
5-شعر
از امام محمد غزالی
